خرم آباد، باغ شهر هزار چشمه برخاسته از تاریخی کهن
تاریخ انتشار: ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۲۱۵۹۵
به گزارش ایرنا شهر تاریخی خرم آباد یکی از شهرهای قدیمی ایران است که با تاریخ چند هزار ساله تمدنهای مختلف و متعددی از جمله کاسیها، بابلیها، ایلامیها، ساسانیان، سلجوقیان و خوارزمشاهیان را تجربه کرده است و به لحاظ جغرافیایی در ارتفاع۱۱ هزار و ۴۷۸ متری از سطح دریا و در میان درههای زاگرس قرار دارد.
از ابتدای زندگی بشر در این منطقه تاکنون آب فراوان در این شهر تاریخی باعث رونق زندگی و مهمترین عامل تمدن ساز در دره خرم آباد شده است شهر خرم آباد دارای ۷۰۰ دهنه چشمه است که سالانه با دبی ۱۰۰ میلیون مترمکعب ۳۵ درصد آب مصرفی این شهر ۳۸۰ هزار نفری را تولید می کنند،
در محل کنونی خرمآباد از دوره ایلامیان شهری با نام خایدالو وجود داشته و شهر شاپورخواست به دستور شاپور دوم بر خرابههای آن و در حدود محل کنونی شهر ساخته شده که آثار به جای مانده بیانگر قدمت تاریخی این شهر است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
خرم آباد شهر تاریخ و طبیعت ایران یکی از شهرهای مهم غرب ایران در دوره ساسانیان بوده و فلکالافلاک یا دژ شاپورخواست از آثار به جای مانده دوره ساسانیان نماد شهر است، همچنین خرم آباد یکی از پایتختهای هزاراسپیان و آل حسنویه بوده است.
جاذبههای گردشگری تاریخی و طبیعی متعددی در سطح شهر خرمآباد وجود دارد که از آن جمله میتوان به فلکالافلاک، مناره آجری، پل شاپوری، گرداب سنگی، سنگ نبشته، آرامگاه باباطاهر و دریاچه کیو اشاره کرد بهطوریکه این شهر برای نخستین بار در ایران از سوی دفتر منطقهای سازمان ملل به عنوان یک شهر نمونه گردشگری انتخاب شده است.
شهر خرمآباد دارای آب و هوایی مدیترانهای با میزان بارندگی بسیار به ویژه در فصلهای بهار و زمستان است که با پیشینه کهن، برخورداری از طبیعت دلانگیز و جاذبههای گردشگری بکرش به عنوان پایتخت طبیعت ایران نامیده شده، شهری که آبشارهای زیبایش شگفتی طبیعت را به نمایش گذاشته است.
خرمآباد در میان درهای قیفی شکل و پرآب جای گرفته که قلعههای تاریخی و قدیمی آن، محلی امن و سنگری محکم برای حاکمان زمان در برابر مهاجمان و شورشیان بوده همچنین در پیرامون این شهر آثار متعددی از ادوار فوق باقی مانده است.
خرم آباد، شهری آباد از منابع آب تاریخی
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی لرستان گفت: قدمت شهرها در ایران و جهان به حدود هزاره سوم قبل از میلاد بر می گردد و ایران در رسیدن به شهر نشینی از شهرهای نخستین هومر و هور بین النهرین جامانده است که در هزاره سوم قبل از میلاد، شهر پر رونق و بزرگ سیماش یا سیماشگی وجود داشته است که بنا بر ادعای باستان شناسان بزرگی مانند "دنیل پاترس" شهر سیماش همان خرم آباد کنونی است
عطا حسن پور اظهار داشت: در این یافته ها به دوران آشوریان و لشکر کشی پادشاهان آشور اشاره و نامی از سیماشگی برده می شود که به احتمال زیاد همان تپه باستانی ماسور است که همان هسته اولیه شهرنشینی خرم آباد و همزمان با شهر کوهدشت است.
وی تصریح کرد: در قرن ششم، نام شاپورخواست برای این شهر استفاده شده و در کتیبه سنگ نوشته خرم آباد، این نام وجود دارد همچنین در شاهنامه فردوسی نیز به شهر خرم آباد در ابیاتی اشاره شده که این شهر را شاپور ساسانی بنا کرده است.
حسن پور با بیان اینکه سکه های طلای این دوران در محله کوی فلسطین و قاضی آباد خرم آباد یافت شده است گفت: بدربن حسنویه حاکم شاپورخواست بوده و ضرب سکه ها در شهر شاپورخواست انجام شده که این موضوع بیانگر شکوه و عظمت شهر در دوره شاپورخواست همزمان با قرن چهارم بوده است.
این پژوهشگر و باستان شناس لرستانی ادامه داد: مناره آجری تنها عنصر شاخص شهر شاپور خواست به همراه سنگ نوشته است که در قرن هفتم حمدالله مستوفی در سال ۷۳۱ هجری قمری به ویرانه بودن این شهر اشاره کرده که احتمالا براثر زلزله و یا جنگ بوده است.
حسن پور افزود: از قرن هفت و هشت به بعد مرکزیت شهر به وضعیت فعلی درآمده که اطراف قلعه فلک الافلاک ایجاد شده و در دوره صفویه شهر فعلی خرم آباد در محله اطراف قلعه، میدان گپ، محله درب دلاکی، زید بن علی و ۱۲ برجی شکل گرفته و این در حالیست هر جایی که کانون شهر بوده یک عنصر مذهبی وجود داشته است که سه محله قدیمی باباطاهر، امامزاده زیدبن علی و مسجد جامع شهر باعث شکل گیری شهر شدند.
وی اظهار داشت: هندسه معماری شهر خرم آباد در دوران صفوی شکل گرفته و کاروان سرا، بازار و راسته های منتهی به امامزاده نزدیک به ارگ و مرکز حکومتی و حمام بودند از طرفی به دلیل آب فراوان این شهر، هرجایی که آب عبور کرده کوچه ها و معابر نیز بر اساس حرکت رودخانه و جویبارها کج شده است و این بیانگر این است که آب مهمترین دلیل شکل گیری این شهر می باشد.
حسن پور گفت: در ۵۴ هزار سال پیش، زندگی بشر در این دوره جریان و بر اساس شواهد یافت شده، زندگی در این دره باستانی وجود داشته است به همین دلیل یونسکو شهر را در فهرست میراث موقت ثبت جهانی قرار داده است چراکه کمتر جایی از ایران ۵۴ هزار سال مداوم توالی زندگی بشر را دارد.
وی تاکید کرد: در گوشه و کنار این شهر چشمه های آب به دلیل وجود سفره های آب زیرزمینی به چشم می خورد در حالیکه کمتر جایی از ایران، داخل شهر این همه رودخانه و منابع آبی وجود دارد اما ۲ رودخانه کرگانه و گلال و ۶ چشمه سنگی، دارایی، شهوا ، گلستان و کیو خرم آباد هرکدام تولید آب بالایی دارند.
خرم آباد محصور در باغ های گسترده و سرسبز
شهردار خرم آباد نیز گفت: شهر خرم آباد در گذشته نه چندان دور شهری در محاصره باغ های گسترده و درون شهری بسیار زیاد بود که این باغ ها از جمله "باغ دختران" نه فقط کارکرد اکولوژیکی واقتصادی بلکه کارکرد اجتماعی داشتند.
داریوش بارانی اظهار داشت: باغ های اطراف شهر خرم آباد در گذشته همچون پارک های جنگلی و به عنوان پشتوانه اقتصادی شهر بودند که به دلیل قرار گرفتن در مسیر بادهای قوی باعث تلطیف شهر می شدند و همه این موارد شهری بهامختصات آب و هوای مطلوب بعنوان خرم آباد را تشکیل داده است.
وی ادامه داد: در طی سال های گذشته به واسطه عدم درک درست از موضوع شهرسازی و توسعه شهری اتفاقاتی افتاده است که تمرکز شهرسازی به سمت توسعه مسکونی رفته و با هدر رفت گسترده منابع زیستی مواجه شده است که در علم شهرسازی توسعه مسکونی تولید ثروت به شمار نمی رود و تمرکز به سمت ظرفیت تاریخی و طبیعی می باشد که طی سال های گذشته در این شهر مغفول مانده است.
بارانی با بیان اینکه در گذشته خرم آباد ۴۰۰ هکتار مساحت داشته است که به مثابه یک باغ شهر محصور در یک هزار و ۴۰۰ هکتار باغ بوده است افزود: اکنون شرایط این باغ شهر به حدی رسیده که سرانه فضای سبزحدود چهار متر است در حالیکه این سرانه در جهان ۲۰ تا ۲۵ متر می باشد.
وی عنوان کرد: اکنون حوزه مدیریت شهری، سیاستگذاری و راهبرد در این شهر به گونه ای است که درک مدیران، آیندگان و جوانان برای تحقق توسعه صحیح خرم آباد بصورت کارشناسی و علمی انجام شود.
شهردار خرم آباد با اشاره به برنامه های روز خرم آباد در ۲۰ اردیبهشت بیان کرد: در این راستا برنامه های فرهنگی و تجلیل از چهره های شاخص خرم آباد در دستور کار قرار گرفته و همچنین پیاده روی خانوادگی نیز از جمله برنامه های بزرگداشت این شهر است.
بارانی ادامه داد: براساس هماهنگی های انجام شده، برج آزادی تهران به مناسبت روز خرم آباد نورپردازی خواهد شد، سه هزار بلیط رایگان برای شهربازی خرم آباد در محلات کم برخوردار و مدارس خرم آباد توزیع شد و بهای تهیه بلیط در طول هفته جاری نیز برای عموم مشمول ۳۰ درصد تخفیف است.
قلعه فلک الافلاک، میراث دوره ساسانیان
قلعه تاریخی فلک الافلاک به عنوان یکی از شاهکارهای مهندسی و معماری دوره ساسانی بر بلندای تپهای باستانی و طبیعی در مرکز شهر خرمآباد واقعشده که دارای هشت برج و ۲ حیاط مستطیل است که یکی از بینظیرترین بناهای تاریخی و گردشگری در کشور به شمار میآید.
دژ شاپور خواست، دوازدهبرجی و کاخ اتابکان از دیگر نامهای این بنای تاریخی است و به شماره ۸۸۳ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
خانه آخوند ابو
خانه آخوند ابوطالب یکی از بناهای تاریخی شهر خرمآباد است که در محله درب باباطاهر (دَربُو طاهر) در خیابان امام (ره) - دوازده برجی - روبروی قلعه فلک الافلاک واقع شده است، این خانه تاریخی متعلق به شخصی به نام میرزا محسن قاضی بوده که اصالتا خوزستانی و به عنوان قاضی القضات شهر در این ساختمان به کار قضاوت اشتغال داشته است.
این ساختمان تاریخی که در گذشته کاربری مسکونی داشته اکنون بعد از تملک و مرمت توسط اداره کل میراث فرهنگی، گردشکری و صنایع دستی لرستان به عنوان خانه جهانگرد کاربری پیدا کرده است.
پل شکسته یا شاپوری
پل شکسته یا پل شاپوری به عنوان یکی از شاهکارهای معماری دوره ساسانیان در ضلع جنوبی قلعه فلک الافلاک در جنوب شهر خرمآباد واقع شده و تنها پلی در دنیاست که تمام سنگ بوده و حجم بزرگ این پل نیز از دیگر ویژگیهای منحصربه فرد آن می باشد.
گرداب سنگی
گرداب سنگی یکی از آثار بهجامانده از دوره ساسانیان بنایی است که در شمال غربی خرمآباد در بافت قدیمی شهر قرار دارد و از سنگه و ملات ساروج، پیرامون چشمهای ساخته شده تا آبی که از چشمه خارج میشود، در آن ذخیره گشته و سپس از طریق کانال، به نقاط مختلف شهر باستانی شاپور خواست هدایت شود.
مناره آجری
مناره آجری یکی از بناهای تاریخی قرن چهارم هجری قمری است که در جنوب خرمآباد و در کنار مکان شهر قدیمی شاپور خواست بر روی پایه سنگی بناشده است.
این مناره آجری که حدود ۳۰ متر ارتفاع دارد به شماره ۳۷۶ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده و از آن برای هدایت کاروانهایی که به سمت شهر باستانی شاپور خواست میآمدهاند استفاده میشده است.
دریاچه کیو
دریاچه کیو، نگین فیروزهایرنگ شهر خرمآباد با چشماندازی زیبا و دیدنی به عنوان یکی از جاذبههای گردشگری و تفریحی استان لرستان است که در طول فصل بهار و تابستان پذیرای صدها مسافر و گردشگر از نقاط مختلف کشور است.
آب این دریاچه از سرچشمههای موجود در مخملکوه و از طریق چشمههای کف دریاچه تامین میشود و در کنار آن امکانات تفریحی، شهربازی و چشمانداز زیبایی وجود دارد که هرساله میزبان گردشگرانی از نقاط مختلف کشور می باشد.
مخملکوه
مخملکوه یکی از دیدنیترین جاذبههای گردشگری شهر خرمآباد به ارتفاع هزار و ۹۰۰ متر در شمال شرق این شهر واقعشده که به خاطر گلسنگهای زیبا بارنگ سبز مخملی که در بهار روی سنگها رشد میکنند، به این نام معروف شده است.
در قسمت انتهای شمالی مخملکوه در تنگ شبیخون و ورودی از سمت استان کرمانشاه، پارک جنگلی و تفرجگاهی برای مسافران دایر شده که در فصل بهار و زمستان بسیار دیدنی است.
آبشار های زیبا و دل انگیز
آبشار بیشه که یکی از شگفتانگیزترین آبشارهای کشور است در ۶۵ کیلومتری شهر خرمآباد و در کنار راهآهن تهران جنوب در نزدیکی ایستگاه بیشه واقعشده است.
آبشار نوژیان نیز که در ۳۸ کیلومتری جنوب شرق خرمآباد واقعشده به ارتفاع ۹۵ متریکی از مرتفعترین آبشارهای ایران به شمار میرود که به یکی از زیباییهای طبیعت لرستان تبدیلشده است همچنین گردشگاه جنگلی نوژیان بالای کوه تاف قرار دارد که بسیاری از مردم برای تماشای این آبشار زیبا و جمعآوری گیاهان دارویی به منطقه می روند.
آبشار دره گرم خرمآباد نیز که از آن به عنوان تنها آبشار درونشهری ایران یاد میشود دارای قابلیت گردشگری درونشهری است و بافاصله بسیار کمی در شهر خرمآباد قرار دارد، این آبشار که حدود هفت متر ارتفاع دارد در دل درهای زیبا در مخملکوه واقعشده و با طی کردن مسافت بسیار کوتاهی میتوان از زیبایی چشمنواز آن لذت برد.
استانها لرستان ۰ نفر برچسبها تغییرات آب و هوا خرم آباد میراث فرهنگی لرستان سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشورمنبع: ایرنا
کلیدواژه: تغییرات آب و هوا خرم آباد میراث فرهنگی لرستان سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور تغییرات آب و هوا خرم آباد میراث فرهنگی لرستان سازمان شهرداری ها و دهیاری های کشور جاذبه های گردشگری قلعه فلک الافلاک شهر خرم آباد دوره ساسانیان شهر خرم آباد شاپور خواست مناره آجری وجود داشته واقع شده عنوان یک حسن پور باغ ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.irna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایرنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۲۱۵۹۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
مسجد کبود تبریز؛ معماری زیبا و تاریخی ایران
در بافت تاریخی تبریز، یکی از جذابترین جاذبه های تاریخی کشور، با نام مسجد کبود قرار گرفته است. مسجدی با نمای خیره کننده که با هزاران کاشی فیروزهای درخشان تزیین شده است. معماری بینظیر این بنا که تلفیقی چشمنواز از سبکهای معماری ایرانی، آناتولی و دوره تیموری است، جلوه ای ویژه به این مسجد بخشیده است. در ادامه بیشتر با دیدنی های مسجد کبود تبریز آشنا خواهید شد.
آشنایی با تاریخچه مسجد کبود تبریزمسجد کبود تبریز، با معماری بینظیر و قدمت حدودا ششصد سالهاش، همچون نگینی فیروزهای در قلب تاریخ ایران زمین میدرخشد. این مسجد، یادگاری از سلسله آق قویونلو است و ساخت آن در سال 1465 میلادی به دستور جهانشاه، حاکم این سلسله، آغاز شد. اگر برای مسافرت با قطار از تهران به تبریز می روید، بازدید از مسجد کبود به هیچ وجه نباید از برنامه شما حذف شود. هنگام گشت و گذار در حیاط و تحسین کاشیکاریهای ظریف آن، اجازه دهید تخیلتان شما را به دوران عظمت و شکوه هنری گذشته ببرد. مسجد کبود صرفاً یک مکان مذهبی نیست، بلکه گواهی بر قدرت ماندگار خلاقیت انسانی و زیبایی هنر است. مسجد کبود تبریز که در وقفنامه و شناسنامهی بنا از آن با نام «عمارت مظفریه» یاد شده است، در زلزله ویرانگر سال 1778 میلادی آسیب جدی دید که فروریختن گنبدش انجامید. با وجود این آسیب ها، مسجد کبود همچنان نمادی از پویایی و میراث فرهنگی تبریز به شمار می رود. تلاشها برای مرمت، به طور دقیق هویت معماری آن را حفظ کرده و اطمینان حاصل شده است که شکوه و جلال آن همچنان نسلهای آینده را مسحور خود کند.
معماری مسجد کبود تبریز: شاهکاری از تناسب و ظرافتمسجد کبود تبریز، با معماری منحصر به فرد و ویژگیهای خاص خود، در میان دیگر مساجد همدوره خود برجسته است. این مسجد، در سه جنبه، تمایز خود را به نمایش میگذارد:
کاشیکاری و ترکیب رنگ بینظیر: استفاده از کاشیهای فیروزهای و آبی کبود در کنار آجرها، زیبایی خیرهکنندهای به مسجد کبود بخشیده است. این مسجد، یکی از چهار مسجد آبی دنیا است که رنگ آن، نمادی از آسمان و معنویت است. ترکیب هنرمندانه آجر و کاشی در قوسها، ستونها، کتیبهها و دیوارهها، ظرافت و دقت معماران ایرانی را به نمایش میگذارد. تناسب با اقلیم و آبوهوای تبریز: معمار مسجد کبود، با ظرافت تمام، بنا را با شرایط آبوهوایی تبریز سازگار کرده است. طراحی خاص پنجرهها، نور و گرما را به داخل مسجد هدایت میکند. وجود گنجههایی برای قرار دادن کفشها، نشان از توجه معمار به نیازهای نمازگزاران دارد. نقشه و پلان منحصر به فرد: مسجد کبود، برخلاف بسیاری از مساجد، ایوان فرعی ندارد. پس از گذر از سردر و رواقها، وارد صحن اصلی مسجد میشوید که توسط چهار ستون بزرگ و گنبد مسجد محافظت میشود. ستونهای موازی و صحنهای مربعی، از ویژگیهای تکرارشونده در معماری این مجموعه هستند. ساخت گنبد بزرگ مسجد بر روی چهار ستون، نشان از مهارت و خلاقیت معمار دارد.آسیبهای مسجد کبود:
متاسفانه، بخشهای زیادی از مسجد کبود، بهویژه سردر آن، در اثر زلزله و شرایط اقلیمی تبریز آسیب دیده است. بیتوجهی به حفظ و نگهداری این بنای تاریخی، از دیگر عوامل آسیب به مسجد کبود است. دزدیده شدن طلاهای کتیبه داخل مسجد، نمونهای از این بیتوجهیها است.مسجد کبود تبریز، با وجود آسیبهای فراوان، هنوز هم شاهکاری از معماری ایرانی است. حفظ و مرمت این بنای تاریخی، وظیفهای همگانی است تا این نماد ارزشمند فرهنگ و تمدن ایران، برای نسلهای آینده به یادگار بماند.
مسجد کبود تبریز کجاست؟مسجد کبود که به مسجد جهانشاه نیز معروف است، در مرکز شهر تبریز، در خیابان امام خمینی، روبروی بازار بزرگ تبریز واقع شده است. این مسجد در محلهای به نام گوی مسجد قرار دارد.
مسجد کبود از طریق وسایل حمل و نقل عمومی به راحتی قابل دسترسی است.
مترو: نزدیکترین ایستگاه مترو به مسجد کبود، ایستگاه میدان ساعت است که حدود 10 دقیقه پیادهروی دارد. اتوبوس: خطوط اتوبوس 1، 2، 3، 4، 7، 10 و 11 در نزدیکی مسجد کبود قرار دارند. تاکسی: تاکسیها به راحتی در دسترس هستند و میتوانند شما را به مسجد کبود ببرند.ساعت بازدید مسجد کبود تبریز همه روزه از ساعت 8 صبح تا 5:30 بعد از ظهر است؛ البته ممکن است این زمان در روزهای خاص و فصلهای مختلف قدری متفاوت باشد.
جاهای دیدنی مسجد کبود تبریزدر جای جای مسجد کبود تبریز، جاذبههای دیدنی و منحصر به فرد به چشم میخورد.
برخی از دیدنی های این مسجد عبارتند از:
سردر مسجد: سردر مسجد کبود یکی از زیباترین بخش های مسجد است که با کاشی کاری های معرق و خطوط اسلیمی جلوهای ویژه را از همان ابتدای ورود به گردشگران ارائه میدهد. گنبد مسجد: گنبد مسجد کبود به رنگ فیروزهای است و با کاشی کاری های معرق تزئین شده است. محراب مسجد: محراب مسجد کبود از سنگ مرمر ساخته شده است و با نمایی زیبا چشمها را مزین میکند. مناره های مسجد: مسجد کبود چهار مناره دارد که با کاشی کاری های تماشایی تزئین شده است. حیاط مسجد: در بخشهای مختلف حیاط مسجد کبود درختان و گلکاریهای زیبایی به چشم میخورد که زیبایی این مسجد را دوچندان کرده است.علاوه بر این، مسجد کبود دارای چندین بخش دیگر نیز هست که عبارتند از:
کتابخانه: کتابخانه مسجد کبود در زمان خود یکی از بزرگترین کتابخانه های ایران بود. مدرسه: مدرسه مسجد کبود در زمان خود یکی از مهمترین مراکز آموزشی ایران بود. خانقاه: خانقاه مسجد کبود محل سکونت درویشان بود.سخن پایانی
مسجد کبود به عنوان یکی از زیباترین جاذبههای تاریخی و گردشگری کشور، تنها یکی از مقاصدی است که میتوانید در سفر به تبریز از آن بازدید کنید. تجربه جاهای دیدنی تبریز و حضور در کنار مردمان خونگرم این شهر تا مدتها در خاطر شما باقی خواهد ماند. اگر شما نیز به دنبال این تجربه منحصر به فرد هستید، تنها کافی است همین حالا به سایت یوتراوز مراجعه کرده و بلیط سفر خود را با بهترین قیمت تهیه کنید.
کانال عصر ایران در تلگرام